آقای آلبرکامو، کالیگولا بهتراست یا گایوس جولیوس سزار کالیگولا؟

نگاهی به نمایشنامه کالیگولا نوشته آلبرکامو

آلبر کامو در نمایشنامه‌خود با عنوان کالیگولا سعی دارد تا فردی را به تصویر بکشد که پوچ انگاری باعث شده تا به نظر دیگران هیچ قید و شرطی برایش مهم نباشد، او کشتن انسان‌ها را یک شاخه از هنر می‌داند در هر جای نمایش‌نامه که کالیگولا به سمت کشتن فردی پیش می‌رود

کالیگولا Caligula توسط آلبرکامو نویسنده الجزایری در سال ۱۹۴۴ به چاپ رسید. داستان این نمایشروایت امپراتوری نیمه دیوانه در روم است. این امپراتور پس از مرگ خواهر و معشوقه اش در وسیلا سه روز غیبت می کند. پس از سه روز یک شخصیت غیرقابل باور و غیرممکن به قصر باز می گردد. پرده دوم نمایشنامه زمانی است که سه سال از آ ن بازگشت گذشته و کالیگولا به یک هیولا یا به عبارتی یک امپراتور جانور خوی مستبد مبدل شده که در دربار خود تنهاست و فقط همسرش «کائسونیا» در کنارش مانده است. او به مقامات و بزرگزادگان اهانت می کند. زمانی که با تخت روان به بیرون شهر می رود آنها را مجبور به دویدن دنبال تختش می کند، اموال آنها را مصادره، پدران و حتی پسران آنها را بدون هیچ دلیل خاصی می کشد و …

آلبر کامو در نمایشنامه‌خودسعی دارد تا فردی را به تصویر بکشد که پوچ انگاری باعث شده تا به نظر دیگران هیچ قید و شرطی برایش مهم نباشد، او کشتن انسان‌ها را یک شاخه از هنر می‌داند در هر جای نمایش‌نامه که کالیگولا به سمت کشتن فردی پیش می‌رود، مقدمات این کار را بصورت هنرمندانه‌ای از قبل تنظیم می‌نماید.

کالیگولا در پشت رفتارهای جنون آمیز خود به دنبال هدف والایی است. آزادی چیزی است که کالیگولا به دنبال آن است، آزادی و برابری همه انسان‌ها و زمانی که می‌فهمد که این هدف دست نیافتنی است (همانند دست نیافتنی بودن ماه) تنها راه آزادی را در مردن می‌داند، چه برای خودش و چه برای اطرافیانش. او جنایات زیادی را انجام میدهد، اما هیچ جنگی در دوران حکومتش اتفاق نمی‌افتد، همچنین هیچ اقدامی را برای جلوگیری از توطئه‌های اطرافیانش انجام نمی‌دهد چون مرگ را آزادی خود می‌داند.کالیگولا فکر می کند با دگرگون ساختن دنیا، تملک ماه، فتح مرگ، آزادی مطلق می تواند سعادت بشری را به عنوان یک مطلق به دنیای انسانی هدیه کند. او خشونت را می پذیرد و زیبایی و دلسوزی را رد می کند. از همسرش می خواهد که بیرحم، سرد و سنگدل باشد و بداند که رنج خواهد برد. آلبر کامو محور اصلی این نمایشنامه را کالیگولا قرار داده است. تصمیماتی که می گیرد و تاثیراتی که بر دیگران می گذارد. کامو مسبب اصلی طغیان وحشیانهشخصیت نمایشنامه اش را به نوعی آگاهی از مرگ می داند. این مرگ حس های زیادی را در او برانگیخته است.

اما نمایشنامه کالیگولا در ایران نیز توسط کارگردانانی چون؛آتیلا پسیانی، دکتر قطب الدین صادقی، همایون غنی زاده به روی صحنه رفته است.

عکس:جام نیوز